ترکیب وصفی(موصوف وصفت یا منعوت ونعت) 
صفت : اسم یا جمله ایی است که ویژگی اسم ماقبل خود را بیان می‌کند و اسم ما قبل  آن  منعوت(موصوف) نامیده می‌شود.
هوَ وَلَدٌ ذَکيٌّ : او پسری باهوش  است.أنتَ رجلٌ هادِئٌ: تو مردی آرام هستی. 
الْيَومِ التّالي :روز بعد. صَحيفَةٍجِداريَّةٍ :یک روزنامه ی ديواری
نکته:به صفتی که اسم باشد صفت مفرد نام داد:
مانند: جاءَ التلمیذُ المجتهدُ.   
يَزرَعُ الفَلّاحُ المُجِدُّ أشجارَ التُّفّاحِ.
نکته:صفت غالباً در چهار مورد مثل موصوف است برخلاف مضاف ومضاف الیه :
1- إعراب       2- معرفه و نکره    3- جنس(مذکر و مونث)      4- عدد(مفرد، مثنی، جمع)
هذا کتابٌ نافعٌ : موصوف وصفت هردو مفرد مذکر نکره  مرفوع   به تنوین ضمه
  تلک شجرةٌ  باسقةٌ: موصوف وصفت هردو مفرد مونث نکره  مرفوع   به تنوین ضمه 
فازَ اللاعِبُ القويُّ : موصوف وصفت هردو مفرد مذکرمعرفه مرفوع به  ضمه   
فازَ اللاعِبانِ القويّانِ  موصوف وصفت هردو مثنی مذکر معرفه به ال  مرفوع با الف
فازَ اللاعِبةُ القويّةُ موصوف وصفت هردو مفرد مونث  معرفه به ال مرفوع به تنوین ضمه
ذهب المومنونَ الخاشعونَ موصوف وصفت هردو جمع مذکر سالم  مرفوع به   واو
فازَ اللاعِبتانِ القويّتانِ موصوف وصفت هردو مثنی مونث معرفه به ال   مرفوع به الف
 جاءت المومناتُ الخاشعاتُ موصوف وصفت هردو جمع مونث سالم معرفه به ال  مرفوع به ضمه
رأی محمدُ  الطالبیِنِ المجتهدینِ  موصوف وصفت هردو مثنی  مذکر معرفه به ال  مرفوع به الف
 نکته: صفت اسمهای جمع مکسر غیر انسان(غیرعاقل) به صورت مفرد مونث می آید : الغُصونِ النَّضِرَة : شاخه های تر وتازه. جُسورٌ کَثيرَةٌ :پل های زیادی.   الْاعمالِ الصَّحیحَةِ : کارهای درست . الأحجارِ الجَميلَةِ: سنگهای زیبا

ترجمه جمله بعداز نكره(جمله صفيه)
نکته: صفتی که جمله باشد جمله وصفیه نام  دارد که بعداز اسم نکره می آید وآن را توصیف می کند.
إرضاءُ الناس غايةٌ لا تُدرَكُ. راضی ساختن مردم، هدفی است که به دست آورده نمی شود. 
هوَ مُزارِعٌ یَسکُنُ في قَریَةٍ. او کشاورزی است که در روستایی زندگی میکند.
نكته: اگر فعلي قبل از اسم نكره بود در ترجمه  فعل جمله وصفيه  به سه صورت زير عمل مي شود:
1.(ماضی + اسم نكره+ فعل  مضارع = ماضی استمراری )
2.(مضارع + اسم نكره+ فعل مضارع = مضارع التزامی يا اخباري )
3.( ماضی + اسم نكره+ فعل ماضی = ماضی بعيد يا ماضی ساده ) 
شاهدنا سنجاباً يقفز من شجرة إلی شجرة. سنجابی را ديديم که از درختی به درختی می پريد. 
رأیتُ  ولدا ًیَمشي بِسرعة : پسری رادیدم که به سرعت راه می رفت.
أفتش عن معجمٍ يساعدني في فهم النصوص. دنبال فرهنگ لغتی می گردم که مرا در فهم متون کمک کند.(مي كند)
اشتريت اليوم کتاباً قد رأيته من قبل. امروز کتابی را خريدم که قبلا آن را ديده بودم. (ديدم)
.سافَرتُ إلَی قَريَةٍ شاهَدتُ صورَتَها أيّامَ صِغَري.به روستایی سفرکردم که تصویرش را درایام کودکی ام دیدم/دیده بودم
عَصَفَت رياحٌ شَديدَةٌ خَرَّبَت بَيتاً جَنبَ شاطِئِ البَحرِ. بادهای شدیدی وزید که خانه ایی را کنارساحل دریا خراب کرد

الکِتابُ صَديقٌ يُنقِذُکَ مِن مُصيبَةِ الجَهلِ.کتاب دوستی است که تورا ازگرفتاری نادانی نجات می دهد.
يُعجِبُني عيدٌ يَفرَحُ فيهِ الفُقَراءُ ازعیدی خوشم می آید که تهیدستان درآن شاد می شوند/شوند

زمان وترجمه برخی ازافعال های عربی و معادل آنها در فارسی  

ماضی بعید***  ماضی +ماضی =ماضی ساده یا ماضی بعید

 اشتریتُ کتاباً قدرایتُهُ أمس: کتابی را خریدم که دیروزآن دیدم( دیده بودم)

***«1» ماضی استمراری به شکل های زیر نیز می آید:

الف-ماضي + مضارع.    رأیتُ طفلاً یبکی: کودکی را دیدم که گریه می کرد.

ب-لیت+  ماضی: لیت الطالب فاز: کاش دانش آموز در مسابقه برنده می شد

نکته: درچنین حالتی ماضی بعید یا التزامی نیز صحیح است. برنده شده بود. برنده شده باشد

***«2» مضارع التزامی در عربی معادل مضارع التزامی  به شکل های زیرنیز می آید.

الف-ادوات شرط :«إن »شرطی ، « من»و«ما» شرطی+ فعل شرط(ماضی یا مضارع)»

من یقطع :هرکس ببرد. إن تقطع : اگر ببری. ماتقطعوا : هرچه ببرید

ب- اذا شرطی + فعل ماضی      .اذا قطعتَ: هرگاه (اگر)ببری.......      إذا إجتهدتَ: هرزمان(اگر )تلاش کنی.....

ج- لیت یا لعل + فعل مضارع

لیت الطالبَ ینجح ُ:کاش دانش آموز موفق شود

لعل التلمیذَ یفوزُ: امید است(شاید) دانش آموز موفق شود(برنده شود)

د- لام جازمه یا لام امر به معنی «باید»+ فعل مضارع

لیُکاتِب: باید نامه نگاری کند. لنُعامِل: باید رفتار کنیم(معامله کنیم)

ه-لام ناصبه(تعلیل) حتی ،کی ، لکی ،أن+ فعل مضارع

خرج الی السوق لِیشتریَ الفواکه:    برای اینکه (تا)بخرد.   حتی تُصَدِّقَ: تا باور کنی  ،  کی نتعلَّمَ ، لکی  نتعلَّمَ : تا بیاموزیم  .أن یُجلِسوا :که بنشانند

و-علی +  اسم یا ضمیر + أن+ فعل مضارع(یا مصدر).

علیکم أن تطالعوا: شما باید مطالعه کنید.  علینا أن نُجالسَ الأبرارَ: ماباید بانیکان همنشینی کنیم

علی الطلاب أن یجتهدوا: دانش آموزان باید تلاش کنند.

علیه الذهاب الی المدرسه: او باید به مدرسه برود. علیکم بتبجیل الکِبار: شما باید به بزرگان احترام بگذارید

علیهم بمطالعة دروسهم:آنها باید درسهایشان رامطالعه کنند.

ز- مضارع + مضارع  (جایز است التزامی معنی شود، واجب نیست)

اُفَتّشُ عَنْ كِتابٍ يُساعِدُني في فَهْمِ النُّصُوصِ : دنبال كتابي مي گردم كه مرا در فهم متون ياري كند(یاری می کند) .

- عیّن «تقدّماً» یبیّن نوعیّة الفعل:

1) إذا کان تقدّمُ الإنسان تقدّماً حقیقیّاً یحصل علی الدّرجات العالیة!

2) لم نشاهد تقدّماً في مجال العلوم العدیدة إلّا تقدّم العلماء الدّؤوبین!

3) تقدَّم الطّلابُ في دروسهم تقدّماً کان ثمرةَ محاولتهم الکثیرة!

4) یتقدّم کلُّ الشّعوب تقدّماً إن یَستفیدوا من الفرص الذّهبیّة!

عيّن ما ليست فيه «الحال»:

1) إنّ الفأر يَسكن داخلَ الأرض و عدوُّه القطَّةُ تَعيش فوق الأرض!

2)التلميذُ أعطى صديقَه الكتابَ و حاجتُه إليه أكثر من صديقه!

3)إذا اختلط التّرابُ بالماء و أصبح طينًا يُستخدم في البناء !

4) هل رأيت حتى الآن ذلك المتشائم و هو يبتسم! 

- عيّن ما ليس فيه اسم التّفضيل: 

1) أعزُّ الشَّباب هو من يُؤدِّي دَورَه في المجتمع أداءً جيدًا!

2)أحقُّ الكلام كلامٌ يَقوله قائلُه في وقته، لا نَقصَ فيه و لا زيادة!

3) أحرُّ أيّام السّنة يُخرج النّاسَ من بيوتهم للذّهاب إلى الحدائق!

4)أمرُّ بِالسّوق المزدحمة و النّاس يبيعون و يشترون البضائع ! 

ترکیب إضافی( مضاف ومضاف الیه)
ترکیب اضافی ترکیبی است که از مضاف و مضاف إلیه تشکیل می‌شود ودرآن  اسمی به اسمی دیگر اضافه می شود.
مثال: کتابُ الطالبِ( کتاب دانش آموز)
کتاب را به دانش آموز نسبت دادیم واضافه کردیم که اسم اول، مضاف و اسم دوم مضاف إلیه است.
مَمَرِّ الْمُشاةِ؛ :  گذرگاه عابر پیاده/ إشاراتِ الْمُرورِ: علامت های راهنمايی و رانندگی. بَعْدَ یَومَینِ:پس از دو روز/جِسْرُ الصَّداقَةِ:پلِ دوستی./حارس المدرسة: نگهبان مدرسه 
بوّاب المستشفی: دربان درمانگاه. أَصوات الصَّيّادينَ :صداهای شکارچی ها

1.صُدورُ الأحرارِ قُبورُ الأسرارِ. صُدورُ مضاف  الأحرارِ: مضاف إلیه   قُبورُ: مضاف إلیه الأسرارِ: مضاف إلیه
2.سَيِّدُ القَومِ خادِمُهُم في السَّفَرِ. سَيِّدُ : مضاف   القَومِ: مضاف إلیه خادِمُ: مضاف هُم : مضاف إلیه
3.الصَّلاةُ مِفتاحُ کُلِّ خَيرٍ.  مِفتاحُ : مضاف   کُلِّ: مضاف و مضاف إلیه خَيرٍ مضاف إلیه

نکته: اگرمضاف الیه یک اسم مفرد  یا جمع سالم مونث باشدآخرش  حرکت کسره ( ـِ ) یاتنوین کسره (ـٍ )می گیرد  به عبارت دیگر اعراب مضاف إلیه همیشه مجرور است .
مثال:  هذا من فضلِ اللهِ. اللهِ.:مضاف إلیه مجرور به کسره
 إضاعَةُ الفُرصَةِ غُصَّةٌ.    الفُرصَةِ :مضاف إلیه مجرور به کسره
ثَمَرَةُ العِلمِ إخلاصُ العَمَلِ . العِلمِ   و العَمَلِ: مضاف إلیه مجرور به کسره
حُسنُ الأدَبِ يَستُرُ قُبحَ النَّسَبِ. الأدَب و النَّسَبِ: مضاف إلیه مجرور به کسره
هو صدیقُ سعیدٍ .   سعیدٍ :مضاف إلیه مجرور به کسره.
هذا بیتُ المومناتِ.  المومناتِ :مضاف إلیه مجرور به کسره.
نکته: اگرمضاف الیه اسم مثنی یا جمع سالم مذکر باشد به  ترتیب با«ینِ –ینَ» می آید.مثال: مدرسة الطالبینِ. الطالبینِ : مضاف إلیه مجرور به  ی.   
أمیرُ المؤمنینَ. المؤمنینَ مضاف إلیه مجرور به  ی.  بَعدَ يَومَينِ. يَومَينِ: مضاف إلیه مجرور به  ی.

نکته : یک اسم می تواند هم مضاف باشد وهم موصوف ،که در این حالت اول مضاف الیه می آید وبعدازآن صفتش می آید.مثال:فریقُنا الفائز:تیم برنده ما .مدرستکم الکبیرة: مدرسه بزرگ شما

نکته:مضاف  بدون ال و تنوین و نون مثنی و جمع مذکرسالم  می آید،
مثال:  بلادُ المسلمینَ. (کلمه بلاد حرف ال و تنوین ندارد).قبیلتی یأجوج ومأجوج ( قبیلتی دراصل «قبیلتینِ» بوده است که حرف «ن»به خاطر اضافه شدن به یأجوج ، حذف شده است)
یا  مسلمي العالم. ( مسلمی دراصل مسلمینَ بوده  که حرف نون  به علت اضافه شدن به العالم حذف شده است.)

مثالهای بیشتر:معلمُ المدرسة – معلِّمو المدرسة. کتابا سعیدٍ.

پس ترکیب‌های زیر:
معلمان المدینة  / معلمون المدینة  : غلط  هستند  چون ن مثنی وجمع  درحالت مضاف حذف نشده.  
وترکیب معلما المدینة   و  معلمو المدینة   صحیح هستند  چون ن مثنی وجمع  درحالت مضاف حذف شده.   
کتابٌ علیٍّ   غلط   چون  کتاب تنوین دارد ، کتابُ علی  صحیح چون   تنوین کتاب حذف شده.
نکته: اگر اسم اول تنوین یا ال یا نون مثنی وجمع مذکرسالم داشت آن ترکیب نمی تواند اضافی باشد.
پس ترکیبهایی مانند :المومنون الخاشعون   / الطالبان العالمانِ/  کتابٌ نافعٌ   /  رجلان خاشعانِ :  همه ترکیب وصفی هستند چون اسم اول ودوم شبیه به هم هستند.

نکته:  اگر به ضميرهای متصل زیر اسمی اضافه شود  نقش مضاف الیه را دارند: 
 ـهُ ، ـهُما، ـهُم ، ـها ، ـهُما ، ـهُنَّ ، ـكَ ، ـكُما ، ـكُم ، ـكِ ، ـكُما ، ـكُنَّ ، ـي ، ـنا
هذا کتابُکَ. ذهب أصدقاؤنا.وصل معلمی الی  الصف.

أحَبُّ عِبادِ اللهِ إلَی اللهِ أنفَعُهُم لِعِبادِهِ.

افعال ناقصه(معادل فعلهای اسنادي درزبان فارسي)
1.    کانَ البابُ مُغلَقاً. در بسته بود. کانَ:فعل ناقصه . كان الجوّ باردا:  هوا سرد بود.كانت الطالبة فائزة: دانش آموز برنده بود.
2.    ﴿ إنَّ اللهَ کانَ غَفوراً رَحيماً. بی گمان خدا آمرزنده و مهربان است. كان الله عليما :خداوند بسيار دانا است.
3.    کان +مضارع =معادل ماضی استمراری
کانوا يَسمَعونَ. می شنيدند. وَ کانَت تُلقي مُحاضَراتٍ/ سخنراني هايي مي كرد/   کانَت تُحِبُّ العَيشَ:زندگي رادوست مي داشت.
4.    کان +ماضی(ساده یانقلی)=ماضی بعید یا ساده
کانَ الطّالِبُ سَمِعَ. کانَ الطّالِبُ قَد سَمِعَ. دانش آموز شنيده بود. 

5.کان ل/کان عند+اسم یاضمیر+ اسم= داشت 
کانَ لي خاتَمُ فِضَّةٍ. انگشتر نقره داشتم. کانَ عندي سَريرٌ خَشَبيٌّ. تخت چوبی داشتم.

5.أصبح=صار :شد  یصبح= یصیرُ :مي شود    تُصبح= تَصیرُ:مي شود
-    ﴿ أنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَتُصبِحُ الأرضُ مُخضَرَّةً ﴾ از آسمان آبی را فرو فرستاد و زمين سرسبز می شود.

نَظَّفَ الطّلّابُ مَدرَسَتَهُم فَصارَتِ المَدرَسَةُ نَظيفَةً. دانش آموزان مدرسه شان را تميز کردند و مدرسه تميز شد.
6.ليس: نيست/ليس ل: ندارد
ليس الطالب جاهلا: دانش آموز نادان نيست.  ليس للطلاب امتحانٌ: دانش آموزان امتحاني ندارند.
﴿ يَقولونَ بِأفواهِهِم ما لَيسَ في قلوبِهِم وَ اللهُ أعلَمُ بِما يَکتُمونَ﴾ با دهان هايشان چيزی را می گويند که در دل هايشان نيست و خدا به آنچه پنهان می کنند داناتر است.

انواع جمله وارکان آن 

جمله درزبان  عربی بر دونوع است:   1-     جمله فعليه      2-جمله اسميه  

جمله فعليه به جملۀ  ای گفته می شودکه با فعل شروع شده است.مانند: يغفرُ اللهُ الذنوبَ. تأکل النار الحطب.

 یُشاهِدُ  الغواصُ مِئاتِ الْمَصَابِيحِ المُلوَّنةِ.

ارکان یااجزای جمله فعليه: جمله فعلیه حداقل از دو جزء تشکیل شده است.فعل + فاعل.مثال:تجلِسُ الطالبة.

فعل یعنی کار وعمل.فاعل یعنی انجام دهنده کار یا دارنده حالت. خرج الطفل: طفل خارج شوند است پس فاعل است.مرض الطالب: طالب دارنده حالت مریضی است پس فاعل است.

نکته:دربعضی ازجملات فعلیه رکن سومی به نام مفعول وجود دارد.مفعول یعنی انجام شده .یک اسم است که کار روی آن انجام شده مثال: قرأ الطالبُ الدرسَ. الدرس مفعول است چون کار قرأت روی آن انجام شده است

مثال: (يضرب الله الأمثال للناس﴾  النور : 24

جمله اسميه   جملۀ ای است که با اسم شروع شده است.مانند: الله يغفر الذنوب.- التلمیذُ یدرُسُ.

الغَوّاصونَ ذَهَبُوا إلی أعماقِ الْمُحِيطِ لَيْلًا .

ارکان جمله اسميه:جمله اسمیه حداقل از دوجزء تشکیل شده است: مبتدا + خبر .مثال: الله يغفر. الله عالم. إضاعة الفرصة غصةً. 

مبتدا، اسمی است که معمولا در ابتدای جمله می آيد و درباره آن خبری داده می شود. الله خلقَکُم. المومن یعبدُ الله

خبر، بخش دوم جمله اسميه که  درباره مبتدا خبری می دهدومعنی جمله باآن  کامل می شود.

مثال:البکتریا تَعِيشُ تَحْتَ عُيُونِ تِلْكَ الأسماك.الحسد يأکل الحسنات. ثمرة العلم إخلاص العمل. لِسَانُ القِطِّ سِلَاحٌ طِبِّيٌّ دَائِمٌ.

ماضی                               مضارع                          امر                         مصدر                       

تَعامَلَ:  داد و ستد کرد          يَتعَامَلُ: داد و ستد می کند      تعامَل: داد و ستدکن     تعامُل: داد و ستد کردن         

عَلَّمَ:  ياد داد                     يُعَلِّمُ: ياد می دهد.               عَلِّم: ياد ده             تعليم: ياد دادن              

کاتَبَ: نامه نگاری کرد        يُکاتِبُ: نامه نگاری می کند  کاتِب: نامه نگاری  کن   مُکاتَبة: نامه نگاری کردن        

أَدخَلَ: داخل کرد                يُدخِلُ: داخل می کند           أَدخِل: داخل کن           إِدخال: داخل کردن